ಚಂಡಮಾರುತಗಳ ಹೆಸರನ್ನು ಹೇಗೆ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ?

'ಸೈಕ್ಲೋನ್' ಎಂಬ ಪದವು ಗ್ರೀಕ್ ಪದ 'ಸೈಕ್ಲೋಸ್' ಎಂಬ ಪದದಿಂದ  ಬಂದಿದೆ, ಇದರರ್ಥ ಹಾವಿನ ಸುರುಳಿ . ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣದ ಅಡಚಣೆಗಳಿಂದ ಚಂಡ-ಮಾರುತಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಬಿರುಗಾಳಿ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.

ಮೂಲತಃ, ಉಷ್ಣವಲಯದ ಚಂಡಮಾರುತವು ಆಳವಾದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮೊದಲು ಬಿರುಗಾಳಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿವರಣೆ -ಉದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದೆ  ಹೆಸರಿಸಲಾಗುತಿತ್ತು. ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಂಡಮಾರುತವು "ಆಂಟ್ಜೆ" ಎಂಬ ದೋಣಿಯ ಮಾಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಿತು, ಇದು ಆಂಟ್ಜೆ ಚಂಡಮಾರುತ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈಗ ಚಂಡ ಮಾರುತಗಳನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 1953 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಚಂಡಮಾರುತಗಳಿಗೆ  ಭ್ರಷ್ಟ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾವು ಚಂಡಮಾರುತಗಳನ್ನು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ (ಕತ್ರಿನಾ, ಇರ್ಮಾ ಇತ್ಯಾದಿ) ಹೆಸರಿಸಿದೆ.

ಚಂಡಮಾರುತಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ?

ಚಂಡಮಾರುತದ ವೇಗ ಗಂಟೆಗೆ 34 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಚಂಡಮಾರುತದ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವು 74 MPH ಅನ್ನು ತಲುಪಿದರೆ ಅಥವಾ ದಾಟಿದರೆ, ಅದನ್ನು ಚಂಡಮಾರುತ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಯುವ್ಯ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಸರುಗಳು ಮಾನವ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲ.

ಕೆಲವು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೂವುಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ವಿಶ್ವ ಹವಾಮಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಯೋಗವು  2000 ರಿಂದ ಚಂಡಮಾರುತಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಉತ್ತರ ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತಿರುವ ಚಂಡ-ಮಾರುತಗಳಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಹೆಸರಿಟ್ಟಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, 8 ದೇಶಗಳು (ಭಾರತ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್, ಓಮನ್ ಮತ್ತು ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್) ಭಾರತದ ಉಪಕ್ರಮದ ಮೇರೆಗೆ 2004 ರಿಂದ ಚಂಡಮಾರುತದ ಬಿರುಗಾಳಿಗಳಿಗೆ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು . ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೊದಲ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳು ನೀಡಿವೆ.

ಈ 8 ದೇಶಗಳ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಚಂಡಮಾರುತ ತಲುಪಿದ ತಕ್ಷಣ, ಈ ಚಂಡಮಾರುತಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ 8 ದೇಶಗಳು ತಲಾ 8 ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿವೆ.

ಚಂಡಮಾರುತಗಳ ಹೆಸರಿಸುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಚಂದಮಾರುತಗಳ ಅಪಾಯವನ್ನು  ಗುರುತಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಹಾನಿಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಅಗತ್ಯ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ದೇಶಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ.

ನವೆಂಬರ್ 2017 ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ಚಂಡಮಾರುತಕ್ಕೆ "ಓಖಿ"  ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಹೆಸರಿಸಿದೆ, ಇದರರ್ಥ ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ಕಣ್ಣು". ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಂಡಮಾರುತ ಫಾನಿ ಅಥವಾ ಫೋನಿ ಅನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವು ಹೆಸರಿಸಿದೆ. ಫಾನಿ ಎಂದರೆ “ಹಾವಿನ ಹುಡ್”.

ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, 64 ಚಂಡಮಾರುತಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ  ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ, ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಚಂಡಮಾರುತಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಹೀಗಿದೆ ;

2004 ರಲ್ಲಿ ಫೈರ್, ಹಿಬ್ರು, ಪ್ಯಾರ್ ಮತ್ತು ಬಾಜ್ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಇದ್ದವು; 

2005 ರಲ್ಲಿ, 3 ಚಂಡಮಾರುತಗಳು:- ಫಾನೂಸ್, ಮಾಲಾ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಾ.

2015 ರಲ್ಲಿ 4 ಚಂಡಮಾರುತಗಳು,

2016 ರಲ್ಲಿ 3 ಮತ್ತು

2017 ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು "ಓಖಿ" ಇದ್ದು, ಇದನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಹೆಸರಿಸಿದೆ.

ಈಗ 13 ಜೂನ್ 2019 ರಲ್ಲಿ "ವಾಯು" ಚಂಡಮಾರುತವು ಗುಜರಾತ್ ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಚಂಡಮಾರುತ ಅಮ್‌ಫಾನ್ ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, 2019 ಮತ್ತು 2020 ರಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಲಿರುವ ಚಂಡಮಾರುತಗಳ ಹೆಸರನ್ನು ಮೊದಲೇ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ.